Maart, en vooral april en mei, waren maanden om snel te vergeten voor de vastgoedsector. Door de strenge coronamaatregelen waren plaatsbezoeken verboden, waardoor de markt zo goed als stilviel. Bovendien was in Vlaanderen, met het verdwijnen van de woonbonus, het jaar al slecht begonnen voor de sector.

Welke invloed had de lockdown op de vastgoedtransacties?

In maart noteerden de notarissen een terugval van het aantal vastgoedtransacties met 13 procent. In april en mei, in volle lockdown, was de toestand nog dramatischer. Toen werden respectievelijk 23,8 en 29,7 procent minder woningen verkocht dan in dezelfde maand een jaar eerder. Sinds half mei zijn plaatsbezoeken opnieuw toegelaten, als de strikte veiligheidsregels worden gevolgd. Dat vertaalt zich meteen naar meer transacties in juni (+8,4%).

Dat de Belg al te graag weer 'uit zijn kot' kwam om bakstenen te keuren en te kopen, blijkt uit de cijfers. Tussen 11 mei, de dag van de heropstart, en 30 juni noteerden vastgoedmakelaars meer dan 60 procent meer plaatsbezoeken dan het jaar voordien. In juni werd gemiddeld een kwart meer woningen verkocht.

Heeft de lockdown een impact op de vastgoedprijzen?

'Tot op vandaag heeft corona nauwelijks invloed op de vastgoedprijzen,' zegt notaris Bart van Opstal, de woordvoerder van de notarisfederatie Fednot. De vastgoedprijzen zitten al jaren in de lift. Ook het voorbije halfjaar werden huizen en vooral appartementen opnieuw duurder.

In Vlaanderen kost een huis gemiddeld 295.405 euro, 2,8 procent meer dan de gemiddelde prijs in 2019. Voor een appartement moet u in Vlaanderen gemiddeld 245.851 euro neertellen, of 5,8 procent meer dan de gemiddelde prijs in 2019. Ook in Wallonië en Brussel stijgen de vastgoedprijzen.

Waarom blijven de vastgoedprijzen stijgen?

De markt wordt ondersteund door de zeer lage rente. Die maakt dat kandidaat-kopers meer kunnen lenen. Daarnaast stutten investeerders de markt. 'Dat valt onder meer af te leiden uit de cijfers van januari en februari', zegt van Opstal. Er werd toen minder vastgoed verkocht, maar met respectievelijk -0,8 en -3,5 procent bleef de terugval beperkt. Gevreesd werd dat de vastgoedmarkt het toen moeilijker zou hebben door het schrappen van de Vlaamse woonbonus, het fiscaal voordeel voor de woning waarin u woont. Voor een investeerder is de woonbonus van geen tel. Vastgoedbeleggers deden niet mee aan de rush op vastgoed eind 2019 door kandidaat-kopers die nog een woning met woonbonus op de kop wilden tikken, maar stutten begin 2020 wel de markt.

Waarom stijgen de prijzen van appartementen zo fors?

Dat heeft volgens van Opstal deels te maken met het vrij groot aanbod van nieuwbouwappartementen. Die vind je niet enkel meer in de steden, ze zijn ook wijdverspreid in dorpen. Nieuwbouw is doorgaans duurder dan bestaande panden. 'Hoe meer nieuwbouw je verkoopt, hoe hoger de gemiddelde prijs.'

Investeerders kiezen doorgaans voor een nieuwbouwappartement om te verhuren. Hun redenering is dat de eerste 10 à 15 jaar bij een spiksplinternieuwe flat doorgaans geen onverwachte kosten opduiken die het rendement drukken. Daarnaast is er een grote groep senioren voor wie een villa met een grote tuin stilaan een last wordt, waarbij ze die omruilen voor een appartement. Toch blijft een huis met een tuin populair, zegt van Opstal. 'De inhaalbeweging in juni wordt voor een stuk verklaard door kopers die de switch maken naar een huis met een tuin.'

Ten slotte spelen ook tweedeverblijvers - zij het in mindere mate - hogere prijzen in de hand. Ook zij kiezen vaker voor nieuwbouw.

Hoe evolueert de vastgoedmarkt de komende maanden?

'Het is positief dat het herstel zo snel gebeurt, maar de buit is nog niet binnen', zegt van Opstal. 'We verwachten dat de remonte zich in juli en misschien in augustus doorzet. Maar wat als we nadien in economisch slecht weer terechtkomen en de inhaalbeweging gebeurd is?'

'Momenteel is het vertrouwen in de vastgoedmarkt groot. Dat zie je aan de prijzen. Bovendien ziet het er niet naar uit dat de rente snel stijgt.' Die lage rente is al jaren een grote steun voor de vastgoedmarkt.

Daarnaast waarschuwen veel organisaties dat de echte economische crisis nog moet komen. Het is vooral uitkijken naar wat kandidaat-kopers dan doen. De investeerders ziet van Opstal niet meteen van de markt verdwijnen. 'Ze worden minder beïnvloed door de economische omgeving. Mogelijk zoeken investeerders dan nog meer heil in vastgoed, omdat dat als een veilige haven wordt beschouwd.'

De grote vraag is wat particulieren op zoek naar een gezinswoning zullen doen. 'Zulke kopers zijn gevoelig voor de rente, maar ook voor wat met hun job gebeurt. Hoe hoger de werkloosheid in het najaar, hoe minder kopers. Dat zal een invloed hebben op de transacties en de prijzen.